İhbar Tazminatı Hangi Durumlarda Ödenir? ⭐ Öne Çıkan

İhbar Süreleri, Tazminat Miktarları ve Ödeme Koşulları

Çalışma hayatında işçi ve işveren arasındaki en önemli yükümlülüklerden biri, iş sözleşmesinin feshi sırasında ortaya çıkan haklardır. Çalışanların iş güvencesini sağlayan haklardan biri kıdem tazminatı iken, diğeri ise işten ayrılma sürecinde önemli olan ihbar tazminatıdır.

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, taraflardan birinin diğerine gerekli ihbar süresini tanımaması durumunda ödemekle yükümlü olduğu bir tazminattır. Bu sayede hem işçi hem de işveren, iş ilişkisini sonlandırmadan önce gerekli hazırlıkları yapma şansı bulur.

Peki, ihbar tazminatı ne zaman ödenir, hangi şartlarda hak edilir, nasıl hesaplanır? İşte tüm detaylarıyla kapsamlı rehberimiz.

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiştir. İşçi ya da işveren, belirsiz süreli iş sözleşmesini feshetmek istediğinde, karşı tarafa kanunda belirtilen sürelerde haber vermek zorundadır.

Eğer bu süreler tanınmazsa, sözleşmeyi fesheden taraf, karşı tarafa ihbar süresine karşılık gelen ücreti tazminat olarak ödemekle yükümlüdür.

İhbar tazminatı sayesinde:

İşçi, yeni iş aramak için zaman kazanır.

İşveren, iş gücü planlamasını yapabilir.

İhbar Süreleri

İhbar süreleri, çalışanın iş yerindeki kıdemine yani çalışma süresine göre değişir. İş Kanunu’na göre ihbar süreleri şöyledir:

6 aydan az çalışan işçi için: 2 hafta (14 gün)

6 ay – 1,5 yıl arası çalışan için: 4 hafta (28 gün)

1,5 yıl – 3 yıl arası çalışan için: 6 hafta (42 gün)

3 yıldan fazla çalışan için: 8 hafta (56 gün)

Bu süreler asgari sürelerdir. İşçi ve işveren anlaşarak daha uzun süreler belirleyebilir, ancak kanunda belirtilenden daha kısa süreler kararlaştırılamaz.

İhbar Tazminatına Hak Kazanma Şartları

Her durumda ihbar tazminatı ödenmez. Bunun için belirli şartların oluşması gerekir:

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Olmalı
İhbar tazminatı yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmelerinde geçerlidir. Süresi belirli olan iş sözleşmeleri, süresi bitince kendiliğinden sona erdiği için ihbar tazminatı doğmaz.

İş Akdinin Bildirimsiz Feshi
Eğer işçi ya da işveren, karşı tarafa ihbar süresi tanımadan iş akdini feshederse ihbar tazminatı ödenir.

Haklı Fesih Halleri Dışında Olmalı
İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddelerinde düzenlenen haklı fesih halleri (örneğin işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı, ücretin ödenmemesi gibi) mevcutsa, ihbar tazminatı ödenmez.

Çalışanın Kendi İsteğiyle Ayrılması
İşçi, ihbar süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Ödenir?

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte ödenmelidir. İşveren, işten ayrılan çalışana kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kullanılmayan yıllık izin ücreti gibi tüm haklarını fesih tarihinde ödemek zorundadır.

Ödeme yapılmadığı takdirde, işçi arabulucuya başvurabilir ve dava açabilir. Mahkeme, ihbar tazminatını faiziyle birlikte hükmedebilir.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı, işçinin giydirilmiş brüt ücreti esas alınarak hesaplanır. Yani yalnızca çıplak maaş değil, düzenli ödenen yemek, yol, prim gibi ek ödemeler de hesaplamaya dahil edilir.

Formül:
İhbar Tazminatı = (İhbar Süresi x Günlük Brüt Ücret)

🔹 Örnek Hesaplama:

Çalışma süresi: 2 yıl

Brüt ücret: 18.000 TL

İhbar süresi: 6 hafta (42 gün)

Günlük brüt ücret = 18.000 / 30 = 600 TL
İhbar tazminatı = 42 x 600 = 25.200 TL

İhbar Süresi İçinde Çalışma ve İş Arama İzni

İşveren, ihbar süresini kullandırmayı tercih edebilir. Bu durumda:

Çalışan, ihbar süresi boyunca iş yerinde çalışmaya devam eder.

İşveren, işçiye günde 2 saat iş arama izni vermek zorundadır.

İş arama izni verilmezse, bu sürelere ilişkin ücret ayrıca ödenir.

İhbar Tazminatının Ödenmediği Durumlar

Her işten ayrılmada ihbar tazminatı doğmaz. Şu hallerde ihbar tazminatı ödenmez:

İş sözleşmesinin haklı nedenle feshi,

İşçinin kendi isteğiyle ve ihbar süresine uyarak ayrılması,

Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi,

İşçinin vefatı.

İhbar Tazminatı ile Kıdem Tazminatı Arasındaki Fark

Çalışma hayatında sıklıkla karıştırılan konulardan biri de kıdem ve ihbar tazminatıdır.

Kıdem tazminatı, işçinin iş yerinde en az 1 yıl çalışması ve belirli şartların oluşması halinde ödenir.

İhbar tazminatı ise, iş sözleşmesinin feshi sırasında ihbar süresine uyulmaması halinde ödenir.

Kıdem tazminatı çalışanın “geçmiş hizmetlerine”, ihbar tazminatı ise “sözleşmenin sona erme şekline” bağlıdır.

İhbar Tazminatı Ödeme Koşulları

Ödeme nakit ve peşin yapılmalıdır.

İşveren ödemeyi geciktirirse, işçi faiziyle birlikte talep edebilir.

Tazminat, işçinin banka hesabına yatırılmalı veya yazılı belge karşılığında ödenmelidir.

Ödeme yapılmazsa, işçi önce arabulucuya başvurmalı, anlaşma olmazsa dava açmalıdır.

Sonuç

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin sona erdirilmesi sürecinde hem işçi hem işveren açısından büyük önem taşır. İş Kanunu’nun 17. maddesinde belirlenen ihbar sürelerine uyulmaması, tazminat ödeme yükümlülüğünü doğurur.

Çalışanlar haklarını bilerek süreci takip etmeli, işverenler ise yasal yükümlülüklerini zamanında yerine getirmelidir. Böylece çalışma hayatında adalet, güven ve iş barışı korunmuş olur.